Naar de indianen

Vannacht niet super geslapen. Hoewel ons posada met binnentuin verder prima is. We werden midden in de nacht opgeschrikt door harde knallen en geklingel. En niet een keer maar een paar keer op verschillende tijdstippen. Niet echt goed voor de nachtrust dus. Het bleek te gaan om katholieke festiviteiten: Sant Lorentz. Als ik het goed begrepen heb duurt deze festiviteit een paar dagen...dus met een beetje pech hebben wij er vannacht ook last van helaas.

Om 8 uur treffen wij elkaar beneden voor een ontbijt. We ontbijten niet in het hotel maar elders. We vinden een zeer kleurrijk restaurant, de vrolijke kleuren spatten werkelijk van de muren, waar wij onder het genot van (harde) Zuid Amerikaanse muziek genieten van een goed ontbijt. 

Om 9 uur gaan wij naar het plein voor de gele kathedraal omdat wij een excursie hebben naar twee indianendorpen: San Juan Chamula en Zinacantan. Samen met 5 andere Nederlanders en 2 Belgen worden wij met onze gids Raoul eerst afgezet in San Juan Chamula. We starten bij een oude kerk en een kerkhof. Dit kerkhof is anders dan die wij onderweg hebben gezien. Onderweg waren ze vooral kleurrijk net als de huizen. Hier zie je alleen maar kruizen staan. De kleur van het kruis verteld of er een oud iemand, een tiener of jong kindje begraven gt. En als je meerdere kruizen ziet staan, betekent dat niet dat er meerdere personen begraven liggen, maar dat het kruis aan vernieuwing toe is. We zien ook een herdenkings ritueel bij een van de graven. Vrouwen knielen en bidden, de mannen staan op gepaste afstand.

Het plaatsje San Juan Chamula is een autonome stad. Ze hebben hun eigen regels. Ze betalen ook geen belasting, maar de Mexicaanse regering onderhoud wel de wegen enzo. De kleding die de bevolking draagt bestaat uit witte of zwarte schapenwollen rokken. De kleur is afhankelijk van het weer. De mannen dragen van hetzelfde materiaal een soort bodywarmers. De stad bestaat uit 3 wijken met elk hun eigen leiders: regionale/traditionele leiders, een soort politie om de boel te handhaven en spirituele leiders. In de stad hier zijn 122 van deze spirituele leiders. Bij een van deze spirituele leiders gaan wij in zijn huis kijken. Een huis van een spiritueel leider herken je aan een krans van bladeren boven de deur. 

We mogen overigens geen foto's van de bevolking maken en ook niet binnen in kerken en op andere religieuze plekken. De gids verteld ons precies wanneer wij wel foto's mogen maken. Raoul verteld ook dat hier niet echt armoede is, al zou je het wel denken als je om je heen kijkt. Maar de mensen hebben meestal werk met een redelijk inkomen. De kleine kinderen wordt geleerd om hard te werken door bijv souvenirs te verkopen, dit is dus niet omdat ze arm zijn. 

Binnen in het huis van de geestelijk leider zien wij een ruimte met een altaar. Er achter een soort tent van gedroogde bromelias (bescherming van de heilige op het altaar in de tent) en een dak van bladeren (voor frisse lucht tijdens spirituele sessies). Op de grond van de ruimte pijnboomnaalden (Dit voor verzachting bij het knielen op de grond) . In de tent bevond zich een soort Mariabeeld. Een spiritueel leider wordt voor een jaar aangesteld en het is een eer om dit te zijn. Overigens moet je veel geld hebben om dit een jaar te kunnen zijn, want het zijn van een spiritueel leider kost erg veel geld. De aankleding van de ruimte moet regelmatig ververst worden, elke week de naalden, om de 20 dagen het dak en om de 4 maanden de bromelias. Hiervoor zijn ook speciaal mannen voor aangesteld om dit te verzorgen. Daarnaast is het ook zo dat je bij festiviteiten alle aanwezigen voorziet van eten en drinken. Ook kan je gedurende het jaar dat je spiritueel leider bent niet je eigen werk uitoefenen. Raoul verteld ook het een en ander over het altaartje voor de tent en waar de diverse voorwerpen voor dienen. Tijdens religieuze bijeenkomsten wordt ook veel posh gedronken, een soort jenever van 40% alcohol. Hierdoor worden de mensen losser en komen zij in hogere sferen. Wij hebben ook wat van de posh geproefd en het smaakt inderdaad naar jenever of grappa. De leider draagt bij religieuze bijeenkomsten een rieten hoed met linten eraan in 3 kleuren, die van de 3 wijken.

Na dit bijzondere bezoek vervolgen wij onze weg door de stad. We boffen, want op zondag is het marktdag. De straten en het grote plein is vol kleurrijke kraampjes en kleedjes waar ze van alles verkopen (groente, fruit, bonen, snacks, noten, kruiden, kippen). Prachtig om te zien. De mensen zien er overigens ook anders uit dan de mensen die wij eerder deze week hebben gezien. Ze zien er Indiaas uit,  de vrouwen vaak met lange vlechten en kleuren erin. Vervolgens komen wij op een groot plein waar nog meer kraampjes en mensen op kleedjes staan. Dit plein is ook een neutraal plein. Hier wordt ook een soort van rechtspraak uitgevoerd. De regionale leiders zitten op banken en de bewoners kunnen hier dan terecht voor vragen, klachten en geschillen (toen wij er waren zagen wij inderdaad mensen voor een bank met leiders staan).  Ook zagen wij hier de politie in hun speciale outfit: een witte bodywarmer van schapenvacht, rieten hoed, maya schoenen (soort sandalen van leer) en een houten wapenstok wat op een geweer lijkt. Overigens hoeft deze politie weinig in actie te komen omdat er haast nooit wat gebeurd.

We vervolgen onze weg naar een ander plein, voor een witte kerk met een prachtige groene boog bij de ingang. Ook hier op dit plein mogen wij geen foto's van de bevolking maken, wel van de kerk. Je hoort veel muziek en je ziet overal gezinnen zitten. Raoul verteld dat er op zondag vaak religieuze activiteiten zijn zoals dopen en trouwen. Dus wederom boffen wij. De kindjes die worden gedoopt zien er prachtig uit in mooie witte kleertjes. Het geloof van de inwoners van San Juan Chamula is een mix van Maya en Katholiek. Ze hebben katholieke gebruiken maar geven er soms hun eigen draai aan. We kijken wat rond en gaan dan met Raoul de kerk in. Dit was zo bijzonder. De kerk heeft geen altaar of banken, de grond is bezaaid met pijnboomnaalden. Zo veel mensen binnen. En allemaal voeren zij verschillende rituelen uit of bidden zij op een bepaalde manier. Het is moeilijk te omschrijven wat we allemaal hebben gezien. Mensen knielen in groepjes voor een bepaalde geest en steken kaarsjes aan in verschillende kleuren. Ze doen een soort genezingsrituelen. Daarnaast drinken zij posh, doen een ritueel met een kip: die wordt levend binnengebracht maar tijdens het ritueel wordt de nek omgedraaid om de pijn/dood weg te nemen. Ze drinken ook Cola, daarvamn ga je nl boeren en drijf je de kwade geesten uit je. Ook gebruiken ze soms eieren bij het ritueel en dat is voor nieuw leven. Het is echt super bijzonder. We zien dit alles met gepaste afstand, uit respect voor de mensen. Ik heb eigenlijk geen woorden om dit alles te omschrijven, maar het was werkelijk indrukwekkend en iets wat ik niet snel zal vergeten.

Na de kerk tijd voor een plaspauze bij de publieke wc. Neus dicht en en plassen. Niet al te fris dus maar als je moet dan moet je. We zien ook een man laveloos liggen van de posh. We lopen nog wat over de markt, kopen bananen en ramboutan en gaan op weg naar het volgende dorp: Zinacantan

Dit plaatsje leeft vooral van de bloementeelt, waar San Juan Chamula het vooral van agrarische producten. Dit zie je ook terug in hun kleding. Rokken en ponchos met bloemen. Ook hier bezoeken wij een kerk van binnen waar de religieuze leiders bijeenkomen om te bidden en veel posh te drinken. Sommige drinken zoveel dat ze in slaap vallen op de bank. We zien ook een kerk die zwaar beschadigd is door een aardbeving die onlangs heeft plaatsgevonden. Ernaast een noodkerkje van golfplaten. 

Het weer was vanmorgen zonnig, nu is het zwaar bewolkt en begint het te regenen. Hard te regenen. Raoul neemt ons mee naar een traditionele indiaanse familie die hun inkomsten vooral haalt uit het weven een bewerken van sjaals, tafelkleden en doeken. Met sommigen zijn ze soms maanden bezig. Lisette koopt een mooie sjaal. We nemen ook een kijkje in de keuken en proeven verse tortillas met zwarte bonen en gemalen zonnepitten. Ook hier posh proeven, maar dan een met kaneel en een met vlierbessen. Die met kaneel is lekker!

Omdat het nog steeds regent haalt Raoul ons met het busje op om terug te gaan naar San Cristobal. Overigens horen wij gedurende de hele dag knallen en geklingel.....

We besluiten na afloop ergens koffie met een taartje te nemen. Lisette, Tessa en Seb gaan daarna lekker winkelen. Wij gaan met ons drietjes een beetje rondwandelen door de kleurige straatjes. Gelukkig zijn er een aantal straten autovrij want er is hier best veel verkeer en de straatjes heel smal. Het weer is niet al te best dus wij besluiten ergens wat te drinken met heerlijke guacemole en tacochips erbij. Daarna even relaxen en opfrissen. 

De stemmen zijn geteld voor het avondeten, het wordt Mexicaans. We wandelen via het marktplein ernaar toe. Lisette koopt nog wat kleinigheidjes voor haar kleindochter. Op een ander plein speelt in een kapelletje een soort van bandje en 25 m ernaast staan indianen een act op te voeren. Lekker alle muziek door elkaar. Het is ook gezellig druk op straat, veel Mexicanen volgens mij want je ziet niet zo veel blanke toeristen. We eten uiteindelijk heerlijk burrito' s, tacos en enchiladas natuurlijk voorafgegaan met guacemole! We sluiten af met een heerlijke koffie met baileys of een espresso.

Het is een lang verhaal geworden van een bijzondere dag. San Cristobal de las Casas s echt de moeite waard. Morgen gaan wij weer verder, terug naar de warmte. Richting Palenque. De lange broek en vest kan de koffer weer in.